Spierscheuring – Re-Quies Sport- en Ontspanningsmassage

Spierscheur – “Zweepslag”

Wat is een spierscheur?

Bij het optreden van een spierscheur wordt er vaak plots (hevige) pijn gevoeld. Het kan lijken alsof er met een zweep
op de spier wordt geslagen of dat er in de spier wordt getrapt. De blessure wordt in de volksmond ‘zweepslag’
genoemd. Direct na het ontstaan van de blessure is lopen (vaak) moeilijk en pijnlijk. Soms vallen de pijnklachten (in
eerste instantie) echter wonderwel mee. Na verloop van tijd kan er een zwelling of een bloeduitstorting zichtbaar
worden.

Een zweepslag is een grote of kleinere scheur in een spier. Hij kan in principe in elke spier voorkomen, maar komt
meestal voor in de kuit. Een ruiter kan als zijn paard gaat bokken een zweepslag oplopen in een bovenbeenspier, een
auto-ongeluk of een akelige val kan een scheur geven in de meest uiteenlopende spieren. Een spierscheur is een
relatief veel voorkomende blessure en ontstaat vaak bij het sporten bij sprinten of tijdens een afzet. Deze blessure
treedt bij atleten vaak op in de kuitspieren, in de spieren aan de voorzijde van het bovenbeen (de m.quadriceps) of in
de spieren aan de achterzijde van het bovenbeen (hamstrings).

Er is een kleine of een grote scheur ontstaan in een deel van de spier. Behalve de vezels van de spier scheuren er ook
bloedvaten en lymfevaten. Dan komt er dus bloed en vocht los in het been dat zwelt en blauw kan worden.

Er is een plotselinge scherpe pijn, precies op de plek waar de scheur is ontstaan. Dit is een heel andere pijn dan bij
een spierkramp die meestal wel herkend wordt. Bovendien is bij kramp de spier keihard, terwijl bij een zweepslag de
spier zacht aanvoelt.
Er kan een zwelling ontstaan na enige tijd, afhankelijk van de ernst van de scheur. Ook kan er een bloeduitstorting
ontstaan. Ook deze is weer afhankelijk van de ernst van de scheur. De bloeduitstorting zit vaak niet op de plek van de
scheur: het bloed dat door de gescheurde bloedvaten uittreedt zakt tussen de weefsels door de zwaartekracht naar
een lagere plek.
Er is een bewegingsbeperking. Optrekken van de voet, wandelen, op de tenen staan, huppen, rennen en springen zijn
meestal totaal onmogelijk of alleen met heel veel pijn.
Er is sprake van krachtverlies in de aangedane spier.
Op de plaats van de scheur kan er een voelbare of zelfs zichtbare holte of gleuf ontstaan zijn.
Wat zijn de oorzaken?
Een plotselinge grote belasting van een spier kan leiden tot een spierscheur. Tenslotte, als de belasting groter is dan
de belastbaarheid, dan gaan er dingen kapot. Dit kan bijvoorbeeld als er afgezet wordt om nog net even een verre bal
terug te slaan of voor een hoge sprong. Maar ook minder extreme krachten op een daar niet op voorbereide spier
kunnen een scheur doen ontstaan.
Een te koude spier is niet voorbereid op een grote activiteit. Zonder een goede warming-up een aan een wedstrijd
deelnemen of zwaar belasten van spieren is dus niet verstandig.
De spier kan verkort of stijf zijn. Voorbeeld; als er sportschoenen gedragen worden na een week hakken, dan is de
spier te kort. Ook leeftijd kan een rol spelen: de spieren worden helaas was stijver als we ouder worden. Een wat
langere warming-up is dan geen tijdverspillen.
Een te snelle of te intensieve trainingsopbouw.
Een eenzijdige trainingsopbouw. Bijvoorbeeld teveel krachttraining bij training voor hoogspringen.
Vermoeidheid. Als iemand moe is en gaat sporten, dan is de belastbaarheid lager dan normaal.
Kou en vochtige omstandigheden. Hardlopen als het vriest en dan toch in een korte broek. Natuurlijk voel je de kou
niet omdat je lekker in beweging bent, maar de doorbloeding van de spieren is toch niet optimaal, de spier is minder
warm dan goed is. Bescherm de spieren en doe een trainingsbroek aan.
Als er na inspanning geen cooling-down wordt gedaan geeft dat ook risico’s

Wat is het verloop?

Een spierscheur is een scheur van een aantal spiervezels bij elkaar. Die genezen meestal redelijk vlot. Bij de
genezing wordt door de vorming van bindweefsel ofwel littekenweefsel de ontstane opening afgedicht.
Littekenweefsel trekt, is zwakker, korter en minder elastisch dan het oorspronkelijke spierweefsel. Daardoor komt er
bij een niet-juiste genezing een zwakke plek in de spier, die bij trek steeds de neiging heeft opnieuw te scheuren. De
scheur moet dan ook genezen onder regelmatige rek, zodat er dus een litteken ontstaat dat lang en flexibel genoeg is
om niet snel weer te scheuren. Het is daarom erg belangrijk om snel te beginnen met oefenen en niet alleen maar
rust te nemen. Moeilijk dus; enerzijds heeft de scheur rust nodig om te genezen, anderzijds is de rek nodig om de
scheur goed te laten genezen en de kracht en de belastbaarheid van de spier te waarborgen.
Bovendien is er een hele kleine kans op trombose, omdat in de aangedane spier de wanden van de bloedvaatjes
gescheurd zijn. Nog een hele goede reden om niet alleen te rusten maar zo snel mogelijk te beginnen met oefenen.

Wat doet de fysiotherapeut?

voorlichting geven
adviseren in de mate van belasting
ondersteunen van het herstel door middel van:
ultra geluid behandeling
functioneel rekken via verschillende methodes
ijsapplicaties toedienen
functioneel opgebouwde en doelmatige training

Wat kunt u zelf doen om de klachten te verminderen?
Als eenmaal een spierscheur is ontstaan, is het zaak ‘erger’ te voorkomen. Dit kun je bereiken door:

Rust
loop of steun niet op het geblesseerde been
vermijd het aanspannen en rekken van de gescheurde spier en houd het been zoveel mogelijk omhoog. Op deze
manier blijft de bloeduitstorting zo klein mogelijk
probeer in de eerste 2 tot 3 dagen na het optreden van de spierscheur het been zo min mogelijk te belasten. Gebruik
eventueel in overleg met je behandelaar elleboogkrukken.

Koelen
koel direct door een coldpack of ijszak op de pijnlijke plaats te leggen. Het koelen moet zeker 15 minuten
volgehouden worden. Zorg er wel voor dat er bijvoorbeeld een theedoek tussen het ijs en de huid wordt gelegd om
huidbeschadiging door bevriezing te voorkomen. Ga door met koelen waarbij periodes van koelen afgewisseld
moeten worden met periodes zonder koeling
koelen kan tot 48 uur na het ongeval een positief effect hebben op het zo klein mogelijk blijven van de
bloeduitstorting. Deze bloeduitstorting ontstaat doordat er ook bloedvaatjes in de spier gescheurd zijn. Maar bedenk
wel: hoe eerder gekoeld wordt, hoe beter!

Drukverband
Leg zelf of laat zo snel mogelijk een drukverband aanleggen. Laat hierbij geen vette watten gebruiken. Hieronder
wordt het namelijk warm, waardoor het effect van de koeling weer verloren gaat.
Geen massage
Laat een verse spierscheur nooit masseren en gebruik geen warmte (of warmte-inbrengende zalven). Dit verergert
de blessure alleen maar. Pas na 2 of 3 dagen kunnen eventueel ‘schuddingen’ of een voorzichtige massage rondom
de gescheurde plek worden toegepast.
Vraag sportmedisch advies
Raadpleeg na bovengenoemde EHBO-maatregelen je huisarts of een (geregistreerd) sportarts. Deze (sport)arts kan
dan beoordelen of fysiotherapeutische behandeling voor jou zinvol is.

Bedenk dat een spierscheur een blessure is die de neiging heeft weer opnieuw op te treden wanneer de training te
snel wordt hervat. Neem dus de tijd (minimaal 6-8 weken!) voor de revalidatie. Zorg, in overleg met je trainer en
eventueel met een (sport)arts of fysiotherapeut, voor een goede trainingsopbouw. Hierbij moet veel aandacht
worden gegeven aan rekoefeningen en oefeningen om de kracht en met name ook het krachtuithoudingsvermogen
van de aangedane spier weer op te trainen.

Wanneer is een spier weer volledig trainingsbelastbaar?

Een spier is pas weer volledig (trainings-)belastbaar als:

je tijdens belasten geen pijn meer voelt
de spier weer zijn oorspronkelijke lengte heeft
de kracht en met name ook het krachtuithoudingsvermogen van de spier weer (bijna) geheel opgetraind zijn. Hoe
weet je nu of dat het geval is? Vaak voelt een atleet dat zelf feilloos als ‘vermoeidheid’ of ‘optrekkende stijfheid’ die
eerder optreedt in de aangedane spier.

Globaal kan de trainingsopbouw na een spierscheuring uit de volgende stappen bestaan: onbelast oefenen, wandelen
of fietsen rustig lopen voorzichtig versnellingsloopjes en langere tempo-lopen submaximaal sprinten voluit sprinten
op de training en uiteindelijk sprinten de wedstrijd. Vaak is hier vele maanden mee gemoeid. Zeker bij deze blessure
geldt dus: voorkomen is beter dan genezen!